دسته: تابلو برق

وسایل استفاده شده در تابلو برق ها دارای استانداردهای IEC  می باشند که کلیدهای اتوماتیک و فیوزهای کاردی طبق این استانداردها هستند.

مشخصات کلیدهای اتوماتیک و فیوزهای کاردی استفاده شده در تابلو برق عبارت اندز:

1.   محفظه کلید بایستی از ( فنل یا پلی استر ) با درجه خلوص بالا انتخاب شود.
2. روی هر کلید باید مشخصاتی نظیر استاندارد: جریان اسمی، ولتاژ اسمی، فرکانس و نام کشور سازنده و درجه حفاظت و … ذکر شوند.
3. ترمینالها در سمت خط تغذیه و خط بار بایستی جهت اتصال به کابل شو مناسب باشد.
4. کلیدهای تابلوبرق ها باید دارای نشانگرهای ON و OFF  باشد و دارای دستگیره اطمینان باشد و بدون برگرداندن دستگیره امکان وصل کلید نباشد.

لیست زیر قطعات الکتریکی و مکانیکی تابلو برق ها می باشد، وجود این مشخصات باعث عمربیشتر تابلوبرق، خطر کمتر و تعویض آسانتر آن می شود.

ضخامت ورق، روبند،فریم تابلو، نوع رنگ کاری، جانقشه ای، برق آلات، نوع تابلو(یک درب- دو درب – نرمال – اضطراری) اسم شرکت سازنده تابلو،
اسم تابلو، چراغ سیگنال (رنگ – تعداد- وات – نوع لامپ – فیوز ) مشخصات فیوزهای داخل تابلو بعلاوه پایه فیوز، کلید مینیاتوری (تکفاز – سه فاز- ولتاژ
قابل تحمل )رله، کنتاکتور، کلید گردان (با مشخصات کامل ) مشخصات ترمینال، مشخصات شین فاز، نول، مقره های پشت شین، نوع سیم کشی
داخلی تابلو، نوع سیم کشی خط به تابلو، طریقه انتقال سیم در تابلو (ترانکینگ-استفاده از کمربند) استفاده از سیم یک تکه در تابلو برق، شماره
گذاری خطوط روی ترمینال، استفاده از کابلشو می باشد.

موتور برق های قابل حمل یا به عبارت دیگر موتور برق کیفی به موتور برق های گفته می شود که از نظر ظاهری به شکل کیف های سامسونتی بوده و وزن بسیار کمتری نسبت به موتور برق های معمولی دارند، این موتور برق ها برای کاربردهایی نظیر کمپینگ و کوه نوردی بسیار مناسب هستند و دارای وزنی در حدود بیست کیلوگرم می باشد. از نظر نوع سوخت موتور برق های قابل حمل باید اشاره کنیم که سوخت این موتور برق ها اکثریت بنزین می باشد و برای مصرفی در حدود صد در صد لود میانگینی در حدود هفت دهم لیتر مصرف سوخت دارند. از موتور برق های بنزینی در فضاهای باز استفاده می کنند، به دلیل تولید گاز دی اکسید کربن هنگاه سوخت بنزین، تاکید اکید می شود بهتر است این موتور برق در فضاهای آزاد گذاشته شود، البته در صورت به کار بردن دودکش برای موتور برق می توان این موتور برق را در مکان های سر پوشیده نیز استفاده کرد. از مارک های مطرحی که در زمینه ی موتور برق کیفی تولید دارند می توان به موتور برق های کیفی کیپور که ساخت چین و تحت لیسانس کانادا می باشد اشاره کرد، از مزایای دیگر موتور برق کیفی می توان به مصرف سوخت پایین و صدای بسیار پایین اشاره نمود، دیگر برند های مطرح موتور برق کیفی هوندا المکس، موتور برق کیفی هوندا می باشند که ساخت کشور ژاپن بوده و دارای کیفیت بسیار بالایی  هستند.

قسمت های تشکیل دهنده ی موتور برق ها عبارت اندز:

• موتور: وظیفه ی موتور دستگاه موتور برق، ایجاد انرژی مکانیکی برای دستگاه موتور برق می باشد.
• باک موتور برق: وظیفه ی باک دستگاه موتور برق انتقال سوخت مورد نیاز دستگاه برای روشن شدن موتور برق می باشد.
• تنظیم کننده ی ولتاژ موتور برق : وظیفه این قطعه تنظیم ولتاژ خروجی برق از موتور برق و تبدیل DC به ACو بر عکس می باشد.
• ورودی روغن: همانطور که می دانید، موتور و قطعات مکانیکی بعد از مدتی کارکرد دچار سائیدگی می شوند که برای جلوگیری از این سائیدگی از روغن استفاده می شود.

نقش پانچ ۸ تنی در تولید تابلو برق چیست : از دستگاه پانچ ۸ تنی به منظور سوراخ کردن قطعات کوچکتر تا قطر ۲mm در تابلو برق استفاده می شود دستگاه پانچ ۸ تنی دارای ابعاد ۰.۶*۰.۶*۲m می باشد . نوع اثر گذاری در این دستگاه همانند پانچ ۱۲ تنی تغییر می کند این دستگاه توسط یک موتور ۱.۵kw کیلو واتی سه فاز راه اندازی شده و توسط ( فرمان مکانیکی ) کار می کند . تلرانس این پانچ با توجه به دقت ساخت قالبهاست که البته در حدود صفر است . این دستگاه هر سه ماه یکبار سرویس کاری می شود که شامل گریس کاری بخش های گریس خور می باشد سرعت این دستگاه همانند پانچ ۱۲ تنی می باشد. دستگاه پانچ ۸ تنی در داخل کشور ساخته می شود و ساخت ( کمپانی ذوالقدری ) می باشد .

تابلو برق های فشار ضعیف با توجه به نیاز مصرف کننده، نحوه عملکرد و شرایط فیزیکی به چندین رده تقسیم بندی می گردند که در این نوشتار به انواع تابلو برق های فشار ضعیف و ویژگی های آن ها می پردازیم:

– تابلو برق های بارانی (برای محوطه باز)

تابلو برق های بارانی با درجه حفاظت IP 54 ~ 56 طراحی می شوند، دارای کلاهک مخصوص بوده که می توان شیب آن را متناسب با نصب از هر چهار طرف تنظیم کرد. قسمت های قابل نفوذ در تابلو های مذکور توسط نوارهای لاستیکی کاملا آب بندی می گردند. در این نوع تابلو ها جهت تهویه و خنک نگه داشتن قطعات الکتریکی به کار رفته در داخل آن از شیار های مخصوص جلوی تابلو تعبیه شده است، استفاده می شود.

– تابلو برق های سلولی (قدرت، توزیع و کنترل)

تابلو برق های سلولی به صورت سلول ایستاده و با درجه حفاظت IP معین (متناسب با درخواست مشتری) بصورت پیچ و مهره ای ساخته می شود. در این تابلو از روبنده های مناسب لولائی مطابق با استانداردهای مربوطه جهت جلوگیری دسترسی به نقاط برق دار استفاده می شود. ضخامت ورق گالوانیزه و یا روغنی استفاده شده در این نوع تابلو ها ۵/۱ و ۲ میلیمتر بوده و میزان سطح میکرون رنگ متناسب با درخواست مشتری و شرایط محیطی تغییر می کند.

اسکلت این تابلوبرق ها طوری طراحی می شود که کلیه قطعات و لوازم نصب شده در آن با باز کردن درب جلو و روبنده قابل دسترسی باشد تا سرویس و نگهداری این تجهیزات به آسانی انجام گیرد. جهت رعایت حفظ IP درخواستی درب تابلو های ایستاده با بهره گیری از لاستیک های مخصوص کاملا آب بندی می شود. کلیه لوازم و قطعات تابلو ها در فواصل مناسب با استفاده از پیچ و مهره گالوانیزه به سینی مربوطه نصب می شود. نحوه چیدمان تابلوها با ارائه جانمائی اولیه توسط نرم افزارهای مربوطه قبل از شروع به کار ساخت تابلو به تائید مشتری می رسد.

– تابلو برق های دیواری (توکار روکار)

تابلو برق های دیواری با اسکلت از ورق روغنی و یا گالوانیزه ۵/۱ میلیمتر و سطح میکرون مختلف (بنا به درخواست مشتری و متناسب با شرایط محیطی) ساخته می شود. در این تابلوها نیز از روبنده های مناسب لولائی مطابق با استاندارد جهت جلوگیری از دسترسی به نقاط برق دار استفاده می شود. جهت نصب آسان و سرعت در زمان عملیات عمرانی بنا به درخواست مشتری برای تابلوهای توکار فریم ارائه می گردد. در این تابلو ها نیز نحوه چیدمان تابلوها، با ارائه جانمائی اولیه توسط نرم افزارهای مربوطه قبل از شروع به کار ساخت به تائید مشتری می رسد.

تابلو برق های فشار ضعیف تا سطح ۵۰۰۰ A با استفاده از ورق گالوانیزه و یا روغنی و با بهره گیری خط رنگ پودری الکترواستاتیک کوره ای با سطح میکرون و درجه حفاظت  IP متفاوت (متناسب با درخواست مشتری) و در سطح ولتاژ نامی ۲۳۰ ~ ۶۳۰ V و فرکانس های ۵۰ ~ ۶۰ HZ طراحی و ارائه می گرند.

مشخصات الکتریکی تابلو برق های فشار ضعیف تا سطح ۵۰۰۰ A

• حداکثر ارتفاع مجاز از سطح دریا ۲۰۰۰ متر
• حداکثر دمای محیط ۴۰+ درجه
• حداقل دمای محیط ۴۰- درجه
• رطوبت مجاز ۹۵
• ولتاژ نامی تا سطح ۶۳۰ V
• ولتاژ تست عایقی در یک دقیقه ۲۵۰۰ V
• حداکثر جریان نامی ۵۰۰۰A
• فرکانس ۵۰ ~ ۶۰ HZ

تابلو برق های فشار متوسط فیکس متناسب با استانداردهای مرتبط به تجهیزات با سطح ولتاژ متوسط طراحی و ساخته می شود. با در نظر گرفتن این نکته که ایمنی در بهره برداری اولین و همچنین مهمترین پارامتر در مورد تابلو های فشار متوسط محسوب می شود، به همین دلیل در ساخت تابلو های مذکور از انواع شیوه های استاندارد طراحی جهت رفع هرگونه اشتباه یا خطای نیروی انسانی در هنگام بهره برداری استفاده می شود. تابلو برق های فشار متوسط فیکس در سطح رنج ولتاژی KV 33 و ۲۴ و ۱۱ و همچنین سطح جریانی ۶۳۰ و۱۲۵۰ آمپر ساخته شده و به بازار عرضه می شوند.

با توجه به اهمیت ایمنی در سطح ولتاژ فشار متوسط، تجهیزات مربوطه در هنگام ساخت و همچنین پس از تکمیل شدن تحت انجام آزمایشات الکتریکی مربوط به سطح ولتاژ متوسط قرار داده می شوند. بهره گیری از انواع حفاظت های جریانی و ولتاژی در سلول های خروجی تابلو های ذکر شده یکی دیگر از ویژگی های این تجهیزات می باشد.

با توجه به مشکلات مربوط به کمبود فضا و هزینه های بسیار بالای زمین در شهرهای بزرگ و صنعتی، بهره گیری از تجهیزات الکتریکی ایمن با حجم کوچک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. این تابلو برق ها با بهره گیری از تکنولوژی های جدید در زمینه کاهش قوسهای الکتریکی در یک طراحی جدید با ابعاد کم توانسته بخشی از این نیاز قابل توجه را مرتفع سازد. بکارگیری محفظه های گاز SF6 و همچنین خلاء برای دفع قوسهای الکتریکی در هنگام قطع و وصل کلیدهای فشار متوسط یکی از عمده ترین ویژگی های این تجهیزات می باشد. البته قابل ذکر است نحوه طراحی و ساخت این تجهیزات جهت انجام آزمایشات الکتریکی با توجه به حجم کوچک یکی از عمده ترین مسائلی است که از سوی مصرف کنندگان مورد توجه قرار می گیرد. امکان استفاده از انواع حفاظت های زگوندری جریانی و ولتاژی بر روی تابلو های فشار متوسط فیکس همانند فشار متوسط ثابت.

دیگر مزیتهای تابلو برق های فشار متوسط فیکس عبارت اندز:

• قابلیت استفاده از تجهیزات فشار متوسط با مارک های مختلف مانند BATEL ترکیه، اشنایدر الکتریک و …
• قابلیت استفاده از رله های حفاظتی با مارک های مختلف
• ابعاد استاندارد
• ۲۴ ماه گارانتی
• قابلیت کنترل پذیری ورودی ها و خروجی ها با بهره گیری از سیستم های هوشمند

ارتفاع از سطح دریا در عملکرد تابلو برق چه تاثیری دارد : هدف از تالیف این نوشتار، رفع مشکلات و روشن کردن پارامتر ارتفاع از سطح دریا بر سطح عملکرد تابلو برق و نیز ممانعت از اشتباهاتی مانند بالاتر گرفتن اندازه ی جریان و ولتاژ می باشد.

بر اساس استاندارد در شرایط عادی کار، ارتفاع از سطح دریا بایستی بالاتر از ۱۰۰۰ متر نباشد. بنابراین در زمانی که تابلو برق در شرایط محیطی با ارتفاع بالاتر از۱۰۰۰ متر فعالیت نماید، لازم به دخالت دادن ضریب تصحیح برای ولتاژ و نیز جریان است چرا که با بالا رفتن ارتفاع، به دلیل کم شدن غلظت هوا، مقاومت عایقی کاهش پیدا می کند.

در رابطه با این گاهی نیز ملاحظه شده که به طور اشتباه به خاطر ارتفاع از سطح دریای بالاتر از ۱۰۰۰ متر، اندازه ولتاژی را یک مرتبه بالاتر در نظر می گیرند که در برخی مواقع اصلا نیازی به انجام چنین کاری نیست.

برای نمونه در یک فعالیت ولتاژ کاری ۲۰KV در نظر گرفته شده و از آنجایی که تابلو برق UNISAFE به حالت استاندارد برای سطوح ۱۲,۲۴,۳۶KV ساخته شده اند، تابلو ۲۴KV برای این فعالیت در نظر گرفته می شود. با ارتفاع از سطح دریا برابر ۲۲۰۰ متر و اعمال ضریب تصحیح ، باز هم این تابلو برق ۲۴KV ، سطح عایقی لازم را کاوریج خواهد داد و نیازی به اینکه اندازه ولتاژ را ۳۶KV در نظر بگیریم و هزینه های زیادی را متحمل شویم، نیست.

مواقعی که ارتفاع از سطح دریا برابر ۲۰۰۰ متر است، اندازه ی ضریب تصحیح ۱.۱۳ می باشد و باید برای به دست آوردن سطح ولتاژی مورد نیاز، ولتاژ کاری را در این ضریب تصحیح ضرب کرد. در ارتفاعات بیشتر از ۳۰۰۰ متر استفاده از تابلوهای برق GIS می تواند گزینه مناسبی باشد چرا که ارتفاع از سطح دریا بر این تابلو برق ها تأثیری نمی گذارد .

دمای محیطی بالا در عملکرد تابلو برق چه تاثیری دارد : دمای تابلو برق ممکن است، بخاطر ویژگی های جغرافیایی محل نصب تابلو برق، دمای بالای محیطی و یا حرارت ناشی از عبور جریان الکتریکی (۲P=RI) تحت تاثیر قرار بگیرد .

هر کدارم از دمای محیطی بالا در عملکرد تابلو برق و در داخل آن باعث به وجود آمدن اشکالاتی مثل: از بین رفتن هادیها، فرسودگی ابزار آلات و قطعات الکتریکی و غیره می شود که در بحث این مطلب نمی گنجند اما یکی از اصلی ترین مشکلات حاصل از دمای بالا ،کاهش بازدهی شینه ها می شود. متاسفانه مشاهده شده که در بعضی از موارد هنگامیکه دمای محیط از دمای استاندارد بالاتر می رود، اندازه ی جریان تابلو برق ها یک اندازه بالاتر در نظر گرفته می شود در صورتیکه نیازی به انجام چنین کاری نمی باشد.

برای نمونه توجه نمایید طول جریان یک پروژه ۱۰۰۰ A است اما از آنجایی که استاندارد تابلو UNISAFE جریان ۱۲۵۰A است، جریان ۱۲۵۰A در نظر گرفته می شود. اکنون توجه نمایید دمای محیط بیان شده ۵۰ C باشد، با در نظر گرفتن ضریب تصحیح جریانی معادل ۱۱۴۰A خواهیم داشت که باز هم با در نظر گرفتن جریان ۱۰۰۰A مورد نیاز، به اندازه خواهد بود و نیازی به اینکه جریان را یک اندازه بالاتر در نظر بگیریم نخواهیم داشت.

علاوه بر این اندازه مقطع در نظر گرفته شده برای طول های جریان مختلف، به طور اتوماتیک جریانی بالاتر از جریان مد نظر را باردهی می کند. به عنوان مثال دو شینه با سطح ۴۰×۱۰ که ما برای جریان ۱۲۵۰A مد نظر قرار می دهیم، بدون رنگ ۱۲۹۰A و با رنگ ۱۴۷۰A را عبور می کند.

ولتاژ های کمکی تابلو برق

تمامی دستور های قطع و وصل کلید و تغذیه بیشتر رله های موجود در هر پست تابلو برق از ولتاژ های کمکی منبع تامین می شود. به همین دلیل این نوع ولتاژها در پستهای تابلو برق یکی از مهمترین ولتاژهای مورد نیاز ابزار آلات محسوب می شوند.

ولتاژ های کمکی تابلو برق به وسیله ی یک ابزار شارژر سه فاز و یک پکیج ۱۰ قسمتی باطری ۱۲ ولتی به آمپراژ ۱۶۵ آمپر ساعت , یک تغذیه حفاظتی قابل اطمینان را به وجود می آورد. ولتاژ ۱۱۰ ولتی بدون واسطه وارد تابلوی توزیع DC به ویژه ی (+SB) شده و از آنجا برای مصرف های متفاوت از جمله کلیه دستور های تغذیه موتور شارژ فنر, بریکرهای قطع و وصلKV 63 , تغذیه سیستم اضطراری روشنایی توزیع می شود البته هر خط تغذیه مجهز به فیوزهای مجزا می باشد.

ولتاژ کمکی (AC)تابلو برق:

ولتاژ کمکی متناوب V 380/220, به وسیله ی ترانس های کمکی هر یک به قدرت KVA 100 تامین می گردد که سمت اصلی KV 20 به وسیله ی فیوزــ های۱۰A/20KV محفاظت می شود . مرحله های ورود ولتاژ کمکی به تابلوی توزیع به این صورت مباشد که که ولتاژ وارد باکس (AL – T– QS – Q ) به درون محوطه داخل می شود که خود باکس شامل کلید پاپیونی , فیوزهای کتابی و کلیدی V400 می باشد . سپس به وسیله ی سیم وارد تابلوی توزیع +SA شده و از طریق کلیدهای پاپیونی که به حالت مکانیکی با هم اینترلاک شده اند وارد باسبار توزیع می شود , ولتاژ متناوب V380/220 جهت تغذیه سیستم های روشنایی وگرمایی وموتورهای شارژ بریکرهای KV20,موتورتپ چنجرترانس و شارژها و … استفاده می گردد.