دسته: موتور برق

در این نوشتار به شناخت بیشتر موتور برق ها و کاربرد های آن ها و قسمت های تشکیل دهنده هر یک از آن ها و اینکه یک موتور چه عملکردی دارد می پردازیم.

موتور برق چگونه کار می کند؟

موتور با مصرف سوخت انرژی اولیه جهت آغاز فرایند و کار موتور برق را تامین می کند، پیستون در ابتدا حرکتی رفت و برگشتی دارد و با گذشت زمان تبدیل به حرکت دورانی می شود، این حرکت دورانی در سیم پیچ های آلترناتور تولید بار الکتریکی و در نتیجه جریان الکتریکی یا همان (برق) می کند.

موتور برق مجموعه ای شامل یک موتور و یک ژنراتور می باشد که ژنراتور نیروی مکانیکی موتور را با استفاده از گشتاور  به نیروی الکتریکی خروجی تبدیل می نماید که اندازه و سایز موتور برق ها بر مبنای میزان جریان الکتریکی خروجی آن که KVA و یا KW کیلو وات می باشد متفاوت است.

کاربردهای موتور برق

می توان به طور کلی افزود در هر کجا نیاز به تامین انرژی برق داشته باشیم، از موتور برق استفاده می نماییم. در مراکز صنعتی، بیمارستان ها، هتل ها ، ادارات دولتی، وسایل نقلیه نظیر قطار و کشتی و حتی در منازل برای تامین انرژی در مواقع ضروری می توان از موتور برق استفاده کرد.

اجزای موتور برق

• سیستم سردسازی : قطعات و اجزای موتور برق در حین کار دچار افزایش دما می شوند لذا سیستمی جهت خنک کردن این قطعات نیاز است .
• سیستم روغن کاری : قطعات موتور برق به دلیل کار پیوسته  نیاز به روغن کاری روزانه دارند، که سیستم روغن کاری این مهم را عهده دار است.
• تنظیم کننده ولتاژ : تنظیم ولتاژ خروجی موتور برق و تبدیل جریان برق AC به DC و بالعکس بر عهده این بخش است.
• موتور :  تامین کننده انرژی مکانیکی مورد نیاز موتور برق است که بر حسب توان موتور برق و توان خروجی آن تعیین می گردد.
• سیستم سوخت : سیستم سوخت در موتور برق که بسته به نوع سوخت متفاوت است می تواند بر روی خود دستگاه موتور برق یا به عنوان بخشی مجزا قرار گیرد.
• دستگاه تولید برق متناوب : تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی بر عهده این دستگاه می باشد.

دسته بندی مختلف موتور برق ها چگونه است : می توان گفت: موتور برق ها در کل از نظر سوخت مصرفی به سه دسته طبقه بندی می شوند که دسته ی اول موتور برق دیزلی، دسته ی دوم موتور برق بنزینی و دسته ی سوم موتور برق گازی هستند که خود این موتور برق ها با توجه به نیاز مشتری در مدل ها و توان های مختلفی ارائه می گردند. موتور برق های دیزلی که همانطور که از اسم موتور برق مشخص است سوخت این موتور برق از گازوئیل می باشد. موتور های این موتور برق نسبت به موتور برق هایی که سوخت آن بنزینی هستند قویتر است و در توان های بالاتر نیز قابل ارائه می باشد. اما همان طور که ذکر شد دسته ی دوم در زمینه ی موتور برق، موتور برق های بنزینی می باشند. موتور برق های بنزینی در توان های یک کیلو وات تا ۱۵ کیلو وات در موتور برق های بنزینی ژاپنی قابل ارائه می باشند، اما موتور برق های چینی درجه یک در سوخت بنزینی معمولاً در توان های یک کیلو وات تا هشت کیلو وات قابل ارائه می باشند،موتور برق های گازی نیز موتور برق های دوست دار طبیعت هستندکه در توان های پایینتر قابل ارائه می باشند. در ادامه باید یادر آور شویم که موتور برق ها برای سیستم استارت خود دو سیستم مورد استفاده قرار می دهند، یک موتور برق با سیستم روشن شدن استارتی و دسته ی دیگر موتور برق با سیستم روشن شدن هندلی، یک نوع دیگر از موتور برق ها هستند که ترکیب و تلفیقی از دو سیستم استارت را دارا می باشند.

علاوه بر آنچه که در مورد طبقه بندی موتور برق ها ذکر شد. در طبقه بندی دیگری از موتور برق ها می توان گفت: برق تولیدی موتور برق ها معمولاً به دو صورت برق تک فاز و برق سه فاز است. که موتور برق های تک فاز معمولاً از لحاظ وزنی کمتر از موتور برق های سه فاز می باشند و به همین دلیل قابلیت حمل آسانتر دارند. موتور برق های قدیمی و درجه دو معمولاً صدای بسیار بالایی دارند که با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوزی، در حال حاضر صدای تولیدی موتور برق ها ی درجه یک بسیار پایین آمده. از نظر صدای تولیدی موتور برق ها به دو دسته تقسیم می شوند، موتور برق های صدار دار و موتور برق های بدون صدا یا کانوپی دار، موتور برق صدا دار موتور برق هایی هستند که بدون عایق بوده و از در هنگاه کار موتور برق ایجاد صدا می کنند، یاد آور می شویم که موتور برق های تولیدی حال حاضر از لحاظ صدا نسبت به گذشته بسیار بهبود یافته اند، موتور برق های بدون صدا نیز به گونه ای هستند که دور دستگاه موتور برق معمولاً عایق بندی می شود، و از لحاظ ایجاد سر و صدا میزان دسی بل را پایین آورده و بدون صدا می کنند.

موتور برق چیست و انواع آن چگونه می باشد : موتور برق ها در عملکرد خودشان بسیار شبیه دیزل ژنراتور ها هستند اما در ابعاد کوچیکتر بر همین پایه کارخانه هایی که در تولید ژنراتور و دیزل زنراتر پیشتاز می باشند برای ایجاد سهولت در کار مشتری به تولید این وسیله  اقدام کردند. و در همین اساس به تولید انواع موتور برق در مدل های مختلف پرداختند که در دو نوع گاز سوز، و بنزینی در بازار وجود دارد.

• موتور برق گازسوز:

موتور برق گازسوز به دلیل نوع سوخت ،کم مصرف است و باعث کاهش آلودگی هوا می شود و دارای هزینه های کمتری نسبت به موتور برق بنزینی می باشد از دیگر امکانات این دستگاه بی خطر بودن این دستگاه می باشد. موتور برق گازی به خاطر گازسوز بودن و حذف بنزین باعث طول عمر محصول نسبت به موتور برق بنزینی شده است.

• موتور برق بنزینی :

موتور برق های بنزینی، پرکاربرد ترین نوع از موتور برق شناخته شده اند. این نوع موتور برق ها برای کارکردن طولانی مناسب هستند.  سوخت موتور برق های بنزینی همان طور که از نامشان پیداست با بنزین می باشد. باتوجه به نوع سوخت این محصول گازهای اکسید کربن و دی اکسید کربن تولید می شود که باید در فضای باز مورد استفاده قرار گیرد در غیر اینصورت موجب خفگی می گردد.

اجزای تشکیل دهنده موتور برق ها عبارت اندز:

1. سیسنم سوخت : یک باک می باشد که برای سوخت موتور استفاده می شود.
2. سیستم ولتاژ : وظیفه تنظیم مقدار ولتاژی که از موتور برق خارج می شود و ظیفه تبدل AC  به DC  و بلعکس را بر عهده دارد.
3. موتور : این بخش از موتور برق قسمت تامین کننده انرژی اصلی مکانیکی را بر عهده دارد.
4. روغن : بخاطره کار کردن طولانی مدت با موتور برق در روز ممکن است اجزا دستگاه دچار سائیدگی شود که با بودن سیستم روغن کاری این مشکل به حداقل می رسد.
5. موتور برق بنزینی:یکی از مناسب ترین و طولانی ترین و محکم ترین دستگاها موتوربرق بنزینی می باشدکه با سوخت بنزینی کار میکند و به خاطر تولید گازهای دی اکسید کربن باید در فضای باز استفاده شود چون در غیر این صورت باعث خفگی می شود

در این نوشتار به عوامل فرسودگی و کاهش بازده موتور های برق می پردازیم. در این راستا می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

– روغنکاری بیش از اندازه موتور برق ( بر اثر نفوذ روغن به درون موتور و تماس با سیم پیچهای آرمیچر ، عایقبندی نیز ممکن است آسیب ببیند ) .

– روغنکاری کم موتور برق (بکاربردن روغن کم، باعث خوردگی بلبرینگها ، تماس رتور و استاتور ، افزایش دمای بلبرینگ و گیرپاژ کردن موتور می شود).

– اصطکاک یاتاقانها و اصطکاک هوا (به سبب گردش آرمیچر).

– آلودگی محیط کار موتور براثر گردوغبار ، رطوبت و بخار روغن .

– افزایش بیش از اندازه درجه حرارت محیط کار موتور .

– عدم روغنکاری منظم.

در این مطلب به توصیه هایی در مورد موتور برق ها و استفاده بهتر آن ها می پردازیم.

– بررسی مقدار توان راکتیو و در صورت نیاز طراحی و نصب خازن مناسب در کنار مصرف کنندگان مجهز به موتور برق.

– بررسی استفاده از مبدل فرکانسی برای تغییر سرعت موتورهای آسنکرون به تناسب نیاز.

– بهتر است موتو برق ها با بار نامی کار کنند و با برنامه ریزی مناسب از قطع و وصل بیش از حد آنها جلوگیری گردد(خاموش بودن موتور برق ها در ساعات غیرضروری).

– نگهداری و تعمیرات بموقع و بازدیدهای دوره ای به منظور حفظ بازده موتورها و تجهیزات.

– بررسی امکان استفاده از موتورهای دور متغیر بویژه برای پروانه ها و پمپها.

– انتخاب موتور برق های پربازده برای بهره برداری بلند مدت و متناسب با گشتاور مکانیکی مورد نیاز.

– محل استقرار موتور برق ها می باید به گونه ای باشد، که گرمای حاصل از موتورها به آسانی تهویه شود.

– به حداقل رساندن اصطکاک سیستم های مکانیکی متصل به موتور برق ها.

– بررسی امکان استفاده از مورتورهای پرمصرف درساعات غیرپیک مصرف برق شبکه.

و اما در صورت سوختن موتور برق به دلایل زیر عدم تعمیر موتور معیوب و جایگزینی آن با موتور جدید توصیه می گردد:

استفاده از شعله برای بیرون آوردن سیم پیچی در فرآیند تعمیر و در نتیجه تضعیف هسته.

احتمال خراب شدن عایق دندانه های ورق هسته.

بزرگتر گرفتن کلافها برای سهولت جازدن و در نتیجه افزایش تلفات.

مشکلات تنظیم موقعیت انتهای سیم پیچ.

افزایش احتمال سوختن مجدد.

کاهش راندمان موتور.