اکثر الکتروموتورهای جریان متناوب از روتور قفسی استفاده می‌کنند به طوری کلی می‌توان گفت: همه موتورهای خانگی و الکتروموتورهای سبک صنعتی از این دسته از روتورها استفاده می‌کنند. روتور قفسی یا قفس سنجابی به خاطر شکلی که دارد این نام را گرفته است؛ دو رینگ در دو انتهای روتور که به وسیله میله‌های به هم وصل شده‌اند شکلی تقریبا شبیه یک قفس تشکیل می‌دهند. این میله‌ها عموماً از جنس آلمینیوم یا مس هستند و در بین ورقه‌های لایه لایه شده فولادی ریخته شده‌است. بیشتر جریان القا شده در روتور از میان این میله‌ها عبور می‌کند چراکه ورق‌های لایه لایه فولادی به علت لاک زنی شدن دارای مقاومت الکتریکی زیادی هستند. ولتاژ ایجاد شده در بین حلقه‌ها بسیار پایین است اما جریان جاری بسیار زیاد است و این به دلیل مقاومت پایین این میله‌هاست. در الکتروموتورهایی که راندمان بالاتری دارند از مس برای تولید روتور استفاده می‌شوند چراکه مقاومت الکتریکی این فلز کمتر است.

در هنگام کار، الکتروموتور القایی شبیه یک ترانسفورماتور عمل می‌کند که استاتور اولیه و روتور ثانویه آن محسوب می‌شود. زمانیکه روتور با سرعت میدان دوار نمی‌چرخد جریان القا شده در روتور زیاد است، این جریان زیاد میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند که با افزایش سرعت روتور سرعت آن را هرچه بیشتر به سرعت استاتور نزدیک می‌کند. یک موتور القایی روتور قفسی در هنگام بی باری (سرعت برابر با میدان دوار) تنها مقدار کمی‌انرژی الکتریکی برای جبران تلفات مکانیکی (اصطکاک) و تلفات مسی (تلفات ایجاد شده به دلیل مقاومت هادی‌های الکتریکی) مصرف می‌کند. اما زمانی که بار الکتروموتور افزایش می‌یابد میزان جریان جاری در روتور افزایش می‌یابد (برای جبران فشار وارده به محور موتور) و به این ترتیب موتور مانند یک ترانسفورماتور عمل می‌کند چراکه با افزایش جریان در ثانویه جریان اولیه نیز افزایش می‌یابد. این دلیل کاهش یافتن نور لامپ‌ها در هنگام روشن شدن موتورهای القایی است البته زمانی که این موتورها به هواکش‌ها متصل شده‌اند این اتفاق نمی‌افتد.

موتورهای القایی که از حرکت وامانده‌اند (به دلیل بار زیاد یا گیر کردن محور) جریانی بسیار زیاد مصرف خواهند کرد چراکه تنها عامل محدود کننده جریان در چنین حالتی مقاومت ناچیز هادی‌های استاتور و روتور خواهد بود و در صورتی که این جریان به وسیله عاملی خارجی مهار نشود موتور و تجهیزات تغذیه کننده آن آسیب خواهند دید.

در اکثر مکان هایی که سیستم تغذیه سه فاز (یا چند فاز) در دسترس است از الکتروموتور جریان متناوب سه فاز القایی استفاده می‌شود و همچنین در قدرت‌های بالاتر استفاده از این موتورها بسیار رایج است. اختلاف زاویه بین هر یک از سه فاز تغذیه کننده باعث به وجود آمدن یک میدان دوار متعادل می‌شود که دارای سرعتی ثابت است.

در یک الکتروموتور جریان متناوب سه فاز القایی میدان مغناطیسی دوار موجب القای یک جریان در هادی‌های روتور می گردد. این جریان به طور متقابل میدان مغناطیسی را به وجود می‌آورد که موجب چرخش روتور در جهت میدان مغناطیسی دوار خواهد شد. اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که روتور همیشه باید با سرعتی کمتری از سرعت استاتور بچرخد و به عبارت دیگر در صورتی که سرعت روتور و میدان دوار یکسان باشد جریانی در روتور القا نخواهد شد.

موتورهای القایی در صنایع به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند اما قدرت‌های حدود ۵۰۰ کیلووات خیلی بیشتر رایج هستند. موتورهای القایی معمولاً با اندازه‌های استانداردی ساخته می‌شوند (البته این استانداردها در اروپا و آمریکا متفاوت است) این استانداردگذاری در ساخت موتورها تقریباً همه آنها را قابل تعویض می‌کند. توان برخی از موتورها القایی بسیار بزرگ تا ده‌ها هزار کیلو وات می‌رسد و از جمله استفاده‌های این موتورها می‌توان به کمپرسور های خطوط لوله و تونل‌های باد اشاره کرد. برای الکتروموتور جریان متناوب سه فاز القایی دو نوع مختلف از روتور وجود دارد:

*روتور سیم‌پیچی شده

*روتور قفسی (قفس سنجابی)

روتور سیم‌پیچی:

زمانی که مقاومت سر راه روتور قابل تغییر باشد، روتور را سیم‌پیچی شده می‌نامند. یکی از کاربردهای این نوع روتورها در موقعیت‌هایی است که به سرعت متغیر نیاز است. در این روتورها سم‌پیچ روتور طوری پیچیده شده که تعداد قطب‌ها در روتور و استاتور برابر هستند و خروجی هر فاز از روتور به طور جداگانه و به وسیله حلقه‌های لغزنده از موتور خارج شده‌است. این حلقه‌های لغزنده ارتباط الکتریکی خود با محور موتور را معمولاً به وسیله کربن ایجاد می‌کنند و پس از خارج شدن از موتور به یک مقاومت متغیر خارجی وصل می‌شوند.

در مقایسه با موتورها روتور قفسی، الکتروموتور روتور سیم‌پیچی گران‌تر هستند و به علت استهلاک حلقه‌های لغزان دارای هزینه تعمیر و نگه‌داری بالاتری نیز هستند، قبل از تولید تجهیزات کنترل سرعت الکترونیکی این موتورها بهترین راه برای کنترل سرعت بودند همچنین این موتورها می‌توانند در لحظه شروع به کار گشتاور بالاتری داشته باشند. استفاده از کنترل کننده‌های ترانزیستوری فرکانس راهی مناسب برای کنترل دور موتورهای جریان متناوب است و این از تمایل برای استفاده از موتورهای روتور سیم‌پیچی کاسته‌است.

راه‌های مختلفی برای راه‌اندازی الکتروموتورهای جریان متناوب استفاده می‌شود که اغلب این راه‌ها بر کاهش جریان هجومی‌در هنگام راه‌اندازی و همچنین افزایش گشتاور راه‌اندازی تکیه می‌کنند. این گونه موتورها تنها با وصل ترمینال‌های ورودی به برق شهری با ولتاژ استاندار شروع به کار می‌کنند و (بر خلاف برخی موتورهای جریان مستقیم) نیاز به روش راه‌اندازی ویژه‌ای ندارند. یکی دیگر از روش‌های کاهش جریان راه‌اندازی موتور، کاهش ولتاژ سیم‌پیچ‌ها در لحظه راه‌اندازی است که این کار به وسیله سری کردن سیم‌پیچ‌های بیشتر یا استفاده از اتوترانسفورماتور،تریستور و یا دیگر تجهیزات کاهش ولتاژ صورت می‌گیرد. روشی دیگر برای کاهش ولتاژ سیم‌پیچ‌ها در لحظه راه‌اندازی تغییر طرز قرار گرفتن سیم پیچ‌ها و استفاده از کلیدهای ستاره-مثلث است. در این حالت ابتدا موتور را در حالت ستاره راه اندازی کرده و پس از رسیدن به دور نامی، ترتیب قرار گرفت سیم‌پیچ‌ها را به وسیله کلید تغییر داده و به حالت مثلث می‌برند. این روش در اروپا رایج‌تر از آمریکای شمالی است.

برای آشنایی با روتور قفسی (قفس سنجابی) لینک را دنبال کنید.

بطور کلی اقدامات لازم برای افزایش بازدهی الکتروموتورهای موتوژن القائی را می توان به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول تمهیداتی است که در زمان طراحی و ساخت الکتروموتور باید بکار گرفت، که در این زمینه موتوژن در تولید، زمینه را محیا نموده و دسته دوم شامل مجموعه اقدامات عملی جهت افزایش بازدهی الکتروموتورهای موتوژن القائی در حال کار در صنایع می شود.

اقدامات عملی ساده ای باعث افزایش راندمان کار می شود برای مثال مقدار معمول جریان بی باری در الکتروموتورهای القائی سه فاز موتوژن در محدوده ۳ تا ۵ درصد جریان نامی الکتروموتور است. ولی در بررسی های بدست آمده مشاهده شده است که در اکثر موراد جریان بی باری الکتروموتور بیشتر از این مقدار بوده و در برخی موارد تا ۱۲% جریان نامی افزایش یافته است. این افزایش در جریان بی باری الکتروموتور موتوژن بدلیل عدم نگهداری صحیح از الکتروموتور است. در اکثر موارد این شرایط نامطلوب در حالات بارگذاری نیز مشاهده می شود. به این معنی که با اعمال بار مکانیکی غیر مفید به محور الکتروموتور موتوژن، بصورت اصطکاکهای مکانیکی ناشی از عدم نگهداری صحیح، موجب می شود که موتور بار اعمال شده را در جریان الکتریکی بیشتری تامین کند و در واقع بخشی از توان الکتریکی ورودی صرف تامین بار و قسمت دیگر آن برای غلبه بر اصطکاک مکانیکی مصرف می شود .

بدین ترتیب موارد زیر را در ارتباط با تلفات اهمی الکتروموتور می توان بیان کرد:

_ در بسیاری از موارد عدم نگهداری صحیح از قسمتهای چرخان الکتروموتور به ویژه بلبرینگ محوری، موجب ایجاد بار مجازی ناشی از افزایش اصطکاک مکانیکی شده و لذا جریان ورودی الکتروموتور در حالت بی باری و بار از حد مطلوب و اعلام شده توسط موتوژن بیشتر خواهد شد.

_ افزایش جریان ورودی الکتروموتور موجب بالا رفتن تلفات اهمی و حرارت ایجاد شده در سیم پیچ شده، و لذا درجه حرارت اطراف سیم پیچ افزایش خواهد یافت.

_ تلفات اهمی الکتروموتور موتوژن متغیر بوده و تابعی از میزان و نحوه بارگذاری موتور می باشد .

_ بخش عمده تلفات مکانیکی در قسمت های چرخان موتور بوده و ناشی از اصطکاک و بار می باشد و لذا میزان تلفات مکانیکی تا حد زیادی وابسته به شرایط نگهداری الکتروموتور دارد. با روغن کاری مناسب و بموقع بلبرینگ و نظافت قسمتهای چرخان موتور و همچنین اطمینان از بالانس بودن محور، میتوان تلفات مکانیکی الکتروموتور موتوژن را به حداقل رساند.

_ انواع تلفات الکتروموتور بدون توجه به نوع آن منجر به ایجاد حرارت می شود بدین ترتیب خنک کاری الکتروموتور بویژه در شرایطی که موتور زیر بار است از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بالا رفتن درجه حرارت الکتروموتور باعث کاهش عمر مفید آن نیز می گردد .

_ در موارد زیادی مشاهده شده است که بدلیل عدم رعایت نکات ساده و مهم در نگهداری الکتروموتور موتوژن، باعث کاهش بازدهی سیستم خنک کن شده و درجه حرارت الکتروموتور موتوژن در حالت بار نامی افزایش پیدا می کند. در این گونه موارد گاهی اوقات بجای رفع اشکال نگهداری، اقدام به جایگزین کردن الکتروموتور با توان بیشتر می شود که این امر خود منجر به کاهش بازدهی سیستم و اتلاف انرژی خواهد شد.

با رعایت این نکات ساده می توان افزایش بازدهی الکتروموتورهای موتوژن القائی را مشاهده نمود و همچنین به میزان زیادی در مصرف انرژی صرفه جویی کرد.

یکی از عوامل مهم در سیم پیچی الکتروموتور ها اندازه گیری مقدار یوغ استاتور در موتورهای الکتریکی می باشد. اگر از محیط بیرونی استاتور را که به پوسته یا همان بدنه مماس شده تا ابتدای لبه قاعده شیارها را بصورت شعاعی اندازه بگیریم این مقدار برابر با اندازه یوغ خواهد بود. یادمان باشد که مقدار بر اساس میلی متر می باشد. این مقدار را با Hs نشان می دهیم.

در ادامه باید اندازه قطر داخلی استاتور را نیز بگیریم. اگر استاتور را دایره فرض کنیم اندازه گیری قطر آن بطور عملی کاری بسیار ساده خواهد بود. این مقدار هم براساس میلی متر و به شکل Ds نمایش داده می شود.

حال به این نکته توجه کنید که اندازه یوغ فضایی است که شار مغناطیسی در آن جریان یافته و در فضای استاتور مدار مغناطیسی کامل می شود. به این رابطه توجه کنید.

Hc = Bm . Ds / Bc .P

در این رابطه Hc همان ارتفاع یوغ است که شما اندازه زده اید. D هم مقدار قطر داخلی است که این کمیت راهم پیدا کرده اید. Bm مقدار شاری است که توسط استاتور به هنگام کار در فضای داخلی آن ایجاد می شود البته مقدار ماکزیمم آن بر اساس مقدار D در نموداری رسم شده است . در این نمودار مقدار ماکزیمم شار برای قطبهای مختلف ۲ – ۴ و ۶ قطب را نشان می دهد. Bc مقدار شار داخل یوغ است که معمولا برابر با ۵/۱در نظر می گیرند. p تعداد جفت قطبهای الکتروموتور است. مثلا موتوری که ۴ قطب است مقدار p برابر با ۲ خواهد شد.

نکته بسیار مهم در این رابطه این است که تعداد قطبهای موتور با ارتفاع یوغ رابطه عکس دارد. یعنی هرچه ارتفاع بزرگتر باشد P کوچکتر و موتور دارای سرعت بیشتری است.

در این نمودار منحنی قرمز رنگ برای موتورهای ۲ قطب یعنی ۲p=2 منحنی مشکی رنگ برای موتورهای ۶ قطب و منحنی آبی رنگ هم برای موتورهای ۴ قطب در نظر گرفته شده است.

حال شما با کمیتهای که در دست دارید Hs ( مقدار ارتفاع یوغ) Ds ( مقدار قطر داخلی استاتور ) و Bc ( ماکزیمم شار داخل یوغ که حدود ۵/۱ است) و نیز مقدار شار واقعی یعنی Bm( از نمودار مربوطه) می توانید تعداد قطبهای موتوررا محاسبه نمایید.

مثال:استاتور موتوری داریم که دارای یوغ ۳۰ میلی متری و اندازه قطر ۱۱۰ میلی متر می باشد. اگر مقدار اندکسیون داخل یوغ را ۱.۵ فرض کنیم تعداد قطبهای این موتور را طبق جدول و رابطه یوغ حساب کنید.

Ds=110 Hc=30 Bc=1.5

با توجه به داده هابه جدول داده شده نگاه می کنیم منحنی که بیشترین شار را برای این قطر نشان می دهد را انتخاب می کنیم. منحنی آبی رنگ بیشترین مقدار را نشان میدهد. از روی عدد ۱۱۰ بر روی محور افقی خط عمودی رسم می کنیم . قطعا در جایی منحنی افقی را قطع خواهد کرد. از نقطه بدست آمده عمودی به سمت محور عمودی منحنی رسم مینماییم. عددی که بدست می اید حدود۸۸/. می باشد.حال طبق رابطهHc = Bm . Ds / Bc .P مقدار p بدست می اید.

p=Bm . Ds / Hc . Bc p=0.88 . 110 / 1.5 . 30 p=2 2p = 4

موتور چهار قطبی است

اما ما مبنا را بر این قرار داده ایم که موتور حال حاضر ما دارای پلاک بوده وقرار است مشخصات آنرا بدست آوریم. گزینه های روی پلاک را (مواردی که کاربردی تر هستند ) را توضیح می دهیم.

عایق بندی الکتروموتور ها باتوجه به درجه حرارت الکتروموتور در محیطهای مختلف کاری در چهار کلاس A , B , F , H طبقه بندی شده است، که البته این نوع تقسیم بندی توسط انجمن بین المللی تولیدکنندگان تجهیزات الکتریکی ( NEMA ) انجام گرفته است.

بیشتر الکتروموتور ها در کلاس F و به ندرت در کلاس A کار می کنند.  الکتروموتورها قبل از اینکه بخواهند کار خود را شروع کنند، تحت تاثیر دمای محیط اطراف خود قرار می گیرند که ما اصطلاحا آن را دمای محیط temperature Ambient می گوییم .

در NEMA برای تمام کلاسهای عایق بندی الکتروموتور ها دمای ابتدایی ۴۰ درجه سانتیگراد با یک رنج حرارتی بصورت زیر استاندارد شده است: وقتی موتور استارت می خورد، دما افزایش پیدا می کند، هر کلاسی یک دمای مجاز مشخصی دارد و ترکیبی از دمای محیط و دمای مجاز معادل ماکزیمم دمای سیم پیچها خواهدبود. برای مثال در کلاس F، با فاکتور سرویس ۱، دما به اندازه ۱۰۵ درجه می تواند افزایش یابد. بنابراین داریم:

۱۴۵= ۴۰ + ۱۰۵

کارآیی الکتروموتور: درحقیقت همان بازده الکتروموتور است و نشان دهنده این است که چه مقدار از انرژی داده شده به الکتروموتور به انرژی مکانیکی تبدیل می شود. هرچه این عدد به یک نزدیکتر باشد کارآیی الکتروموتور بیشتر و البته قیمت الکتروموتور بالاتر است. یک موتور ۳۰ اسب بخار با کارآیی ۹۳.۶% در مقایسه با موتور مشابهی با کارآیی ۸۳% ، انرژی کمتری مصرف می کند . در نتیجه حرارت کاری پائین تر، طول عمر بیشتر، و سطح نویز کمتری خواهد داشت.

HOT SPOT: با یک بازه مجاز حرارتی مثلا ۱۰ درجه گرمترین نقطه در مرکز سیم پیچ را با این نام می شناسیم. در کلاس F این بازه ۱۰ درجه است، بنابراین مرکز سیم پیچ دارای بیشترین دمای مجاز ۱۵۵ درجه خواهد بود. دمای کاری الکتروموتور در کارآیی و طول عمر کاری الکتروموتور بسیار مهم است. تا جائیکه ۱۰ افزایش دما از بالاترین حد مجاز باعث کاهش عمر عایق بندی موتور به اندازه ۵۰% می شود.

الکتروموتور صنعتی موتوژن یا الکتروموتور القایی موتوژن توسط پره های تعبیه شده و پروانه پلاستیکی در دو انتهای روتور قفس سنجابی خنک کاری می شود. این نوع موتورهای الکتریکی بسته بوده و  براساس استانداردهای بین المللی طراحی شده و کلیه مراحل تولید آنها با استفاده از تکنولوژی مدرن انجام می شود.

تهویه الکتروموتور:

پروانه الکتروموتورها از جنس پلی آمید با مقاومت مکانیکی بالا تولید گردیده که در انتهای موتورها بر روی شفت نصب می شود. هوا توسط چرخش پروانه از عقب موتور به طرف جلو و بر روی بدنه دمیده می شود.

جعبه ترمینال الکتروموتور موتوژن:

جعبه ترمینال به صورت یکپارچه با فریم ریخته گری می شود و امکان هدایت کابل های برق را از قسمت راست و چپ جعبه ترمینال فراهم می سازد. به این منظور گلندهای استاندارد براساس DIN46320 استفاده می شود.

شفت الکتروموتور موتوژن:

شفت الکتروموتور با یک سر خروجی تولید میگردد. ابعاد نهایی شفت ها با تلرانس های دقیق توسط دستگاه CNC ماشین کاری می شوند، خار و جای خار بر روی شفت طبق استاندارد DIN6880 می باشد.
دایکاست روتورها با آلومینیوم خالص می باشد و پس از تولید کامل روتورها، بالانس دینامیکی آنها با دستگاه های کاملا دقیق صورت می گیرد.

فریم:

فریم الکتروموتور صنعتی موتوژن تا سایز ۱۶۰ از آلیاژ آلومینیوم به روش دایکاست و از سایز ۱۶۰ به بالا از جنس چدن ریخته گری می شود.

بلبرینگ الکتروموتور موتوژن:

بلبرینگ های مورد استفاده در الکتروموتور تا سایز فریم ۲۰۰ از نوع ۲ Z و از ۲۰۰ به بالا از نوع Z می باشند.

اثر تغییرات ولتاژ و فرکانس منبع تغذیه:

براساس استاندارد IEC60034-1 الکتروموتورهای موتوژن با تغییرات ولتاژ تا ۵%+- یا فرکانس تا ۲%+- قادر به انجام کار مورد نظر می باشند. اما در این حالت مشخصات کارآیی آنها لزوما با مشخصات کارآیی در ولتاژ و فرکانس نامی بطور کامل مطابقت نکرده و اختلاف جزئی وجود خواهد داشت و دمای آنها کمی بیشتر از حالت کار در ولتاژ و فرکانس نامی خواهد بود. نکات فوق در حالت تغییرات همزمان ولتاژ و فرکانس نیز صادق است.

اتصال زمین:

الکتروموتور صنعتی موتوژن دارای دو محل اتصال زمین می باشد که با علامت مشخص شده. یکی از آنها در داخل جعبه ترمینال و دیگری بر روی پایه الکتروموتور تعبیه شده است.

اضافه بار:

الکتروموتورها بعد از رسیدن به دمای کاری نرمال، بر اساس استاندارد IEC60034-1 قادر به تحمل بار اضافی تا ۱.۵ برابر جریان نامی به مدت ۲ دقیقه هستند.

گشتاور اضافی لحظه ای:

الکتروموتورها در ولتاژ و فرکانس نامی خود، بدون کاهش ناگهانی سرعت یا توقف، قادر به تحمل گشتاور اضافی تا ۶۰% گشتاور نامی خود به مدت ۱۵ ثانیه می باشند.

درجه حفاظت:

میزان حفاظت الکتروموتور در مقابل نفوذ ذرات خارجی، آب و گرد وغبار بر اساس استاندارد IEC60034-5 تعریف می شود.

ولتاژ و فرکانس:

الکتروموتورهای صنعتی موتوژن بطور معمول برای فرکانس ۵۰HZ و ولتاژهای مطابق با جداول مشخصات نامی طراحی شده اند، الکتروموتور طراحی شده برای کار با فرکانس ۵۰HZ را میتوان با منبع تغذیه ۶۰HZ نیز به کار برد.

مهم‎‎ترین آپشن هایی که در صرفه‎‎جویی انرژی الکتروموتور باید در نظر گرفت، انتخاب و نوع استفاده درست از آن می باشد. علاوه بر آن روش های زیر نیز راه های مختلف کاهش مصرف انرژی در الکتروموتور هستند .

استفاده از الکتروموتور پربازده:

استفاده از الکتروموتور پربازده یکی از راه های مختلف کاهش مصرف انرژی در الکتروموتور است. تولیدکنندگان معمولاً الکتروموتور با طراحی استاندارد و قیمت تمام‎‎شده کم‎‎تر را عرضه می کنند، آنها ضریب قدرت پایین‎‎تری دارند و قابل تعمیر نبوده و نمی‎‎توان به‎‎‎راحتی سیم‎‎پیچ آنها را مجدداً پیچید و به ‎‎‎خاطر رقابت شدید این نوع الکتروموتورها، بازده کمی دارند. در الکتروموتور پربازده، با استفاده از ورقه‎‎های استیل نازکتر در استاتور و روتور، استفاده از استیل با خواص الکترومغناطیسی بهتر، استفاده از فن‎‎های کوچکتر با بازده بیشتر و بهبود طراحی شکاف روتور، بازده افزایش می یابد. از مزایای دیگر الکتروموتور های پربازده اثر کم بر عملکرد موتور به ‎‎‎هنگام نوسانات ولتاژ و بار جزئی می باشد.

درایوهای تنظیم سرعت الکترموتور:

وقتی تجهیزات بتوانند در سرعت کاهش ‎‎یافته کار کنند چند گزینه قابل انتخاب است. مثلا وقتی پمپ‎‎ های گریز از مرکز، فن‎‎ها و دمنده‎‎ها در سرعت ثابت کار می کنند و خروجی با استفاده از شیرها و مسدود‎‎کننده‎‎ها کنترل می‎شود موتور الکتریکی صرفنظر از مقدار خروجی در نزدیکی بار کامل کار می‎‎کند که باعث می‎شود انرژی زیادی توسط این مسدودکننده‎‎ها و شیرها تلف شود. اگر این تجهیزات بتوانند همواره در سرعت مورد نیاز کار کنند مقدار زیادی انرژی صرفه‎‎جویی می شود. درایوهای تنظیم سرعت باعث می‎شوند تجهیزات باتوجه به نیاز سیستم در حالت بهینه عمل کنند.

هرزگردی الکتروموتور:

هرزگردی الکتروموتور یکی دیگر از راه های مختلف کاهش مصرف انرژی در الکتروموتور می باشد. با توجه به این بیشترین صرفه‎‎جویی مستقیم برق را می‎‎توان با خاموش کردن الکتروموتورهای بی‎‎بار و درنتیجه حذف تلفات بی‎‎باری به‎‎‎دست آورد. روش ساده آن درعمل نظارت دائم یا کنترل اتوماتیک است، اغلب به‎ مصرف برق در بی‎‎باری اهمیت چندانی داده نمی‎‎شود درحالی ‎‎که غالباً جریان در بی‎‎باری حدود جریان در بار کامل است .با اتصال یک سوئیچ به‎ پدال چرخ‎‎ها می‎‎توان آنها را به‎‎‎طور اتوماتیک خاموش کرد.

کاهش بار الکتروموتور:

همان طور که می دانید کاهش بار موتور یکی از بهترین روش‎‎های کاهش هزینه‎‎های الکتریکی است. تعمیر و نگهداری مناسب تجهیزات نیز می‎‎تواند با ازبین بردن تلفات ناشی از اصطکاک در تجهیزات غیر هم‎‎محور، یاتاقان‎‎های سخت‎‎شده و نقاله‎‎ها، بار موتور را کاهش دهد. روغن‎‎کاری مناسب قسمت‎‎های متحرک مانند یاتاقان‎‎ها و زنجیرها تلفات ناشی از اصطکاک را به‎ حداقل می‎‎رساند. جایگزینی یاتاقان‎‎های غلطکی و بلبرینگ‎‎ها با یاتاقان‎‎های تخت به‎‎‎خصوص در شافت‎‎های انتقال نیز روش مؤثری است.       

الکتروموتور که مجدداً سیم پیچی شود:

بازده الکتروموتوری که برای بار دوم پیچیده می‎‎شود کاهش می‎‎یابد که البته مقدار این کاهش بستگی به‎ کارگاهی دارد که موتور در آن پیچیده می شود، چون کارگاه‎‎های سیم‎‎پیچی لزوماً از بهترین روشی که عملکرد اولیه موتور را حفظ کند استفاده نمی‎‎کنند. در برخی موارد به ‎‎‎دلیل بازده کم به‎‎‎ خصوص در موتورهای کوچک پیچیدن دوباره موتور توجیه ‎‎پذیر نیست. درحالت ایده‎‎آل باید بازده موتور قبل و بعد از پیچیدن آن با هم مقایسه شود، یک روش تقریباً ساده برای ارزیابی کیفیت موتور پیچیده‎‎شده مقایسه جریان بی‎‎باری موتور است، این مقدار در موتورهایی که به‎‎‎خوبی پیچیده نشده باشند افزایش می‎‎یابد، وقتی الکتروموتور را برای پیچیدن مجدد باز می کنند، عایق بین ورقه‎‎ها خراب شده و باعث افزایش تلفات جریان گردابی می‎‎گردد

در این مطلب قصد داریم شما را با الکتروموتور های کرماس و مشخصات و ویژگی های این دسته از محصولات صنعتی آشنا کنیم پس تا پایان مطلب با دیزل پارس باشید.

همان طور که از نام الکتروموتور کرماس مشخص است. این الکتروموتور داری برند کرماس می باشد و در سایزهای مختلف از صد وات تا پانصد وات و همچین در دورهای ۸۰۰.۱۵۰۰.۳۰۰۰ RPM در ایران موجود است.

ویژگی های الکتروموتور های کرماس عبارت اندز:  

• دارای مدل های متنوع و سایز های مختلف از جمله گیربکسی، حلزونی،
• کاملا اصل بوده
• میزان برق مصرفی ۱۲  ولت و ۲۴ dc می باشد.
• دارای هولگرام کرماس می باشد.
• یکی از برندهای برتر الکتروموتور dc در کشور ایران
• الکتروموتور dc کرماس قابل استفاده در کارخانه ها، نساجی، شهربازی، رباتیک و آسانسور و غیره….

در این نوشتار به شناخت بیشتر موتور برق ها و کاربرد های آن ها و قسمت های تشکیل دهنده هر یک از آن ها و اینکه یک موتور چه عملکردی دارد می پردازیم.

موتور برق چگونه کار می کند؟

موتور با مصرف سوخت انرژی اولیه جهت آغاز فرایند و کار موتور برق را تامین می کند، پیستون در ابتدا حرکتی رفت و برگشتی دارد و با گذشت زمان تبدیل به حرکت دورانی می شود، این حرکت دورانی در سیم پیچ های آلترناتور تولید بار الکتریکی و در نتیجه جریان الکتریکی یا همان (برق) می کند.

موتور برق مجموعه ای شامل یک موتور و یک ژنراتور می باشد که ژنراتور نیروی مکانیکی موتور را با استفاده از گشتاور  به نیروی الکتریکی خروجی تبدیل می نماید که اندازه و سایز موتور برق ها بر مبنای میزان جریان الکتریکی خروجی آن که KVA و یا KW کیلو وات می باشد متفاوت است.

کاربردهای موتور برق

می توان به طور کلی افزود در هر کجا نیاز به تامین انرژی برق داشته باشیم، از موتور برق استفاده می نماییم. در مراکز صنعتی، بیمارستان ها، هتل ها ، ادارات دولتی، وسایل نقلیه نظیر قطار و کشتی و حتی در منازل برای تامین انرژی در مواقع ضروری می توان از موتور برق استفاده کرد.

اجزای موتور برق

• سیستم سردسازی : قطعات و اجزای موتور برق در حین کار دچار افزایش دما می شوند لذا سیستمی جهت خنک کردن این قطعات نیاز است .
• سیستم روغن کاری : قطعات موتور برق به دلیل کار پیوسته  نیاز به روغن کاری روزانه دارند، که سیستم روغن کاری این مهم را عهده دار است.
• تنظیم کننده ولتاژ : تنظیم ولتاژ خروجی موتور برق و تبدیل جریان برق AC به DC و بالعکس بر عهده این بخش است.
• موتور :  تامین کننده انرژی مکانیکی مورد نیاز موتور برق است که بر حسب توان موتور برق و توان خروجی آن تعیین می گردد.
• سیستم سوخت : سیستم سوخت در موتور برق که بسته به نوع سوخت متفاوت است می تواند بر روی خود دستگاه موتور برق یا به عنوان بخشی مجزا قرار گیرد.
• دستگاه تولید برق متناوب : تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی بر عهده این دستگاه می باشد.

موتور برق های قابل حمل یا به عبارت دیگر موتور برق کیفی به موتور برق های گفته می شود که از نظر ظاهری به شکل کیف های سامسونتی بوده و وزن بسیار کمتری نسبت به موتور برق های معمولی دارند، این موتور برق ها برای کاربردهایی نظیر کمپینگ و کوه نوردی بسیار مناسب هستند و دارای وزنی در حدود بیست کیلوگرم می باشد. از نظر نوع سوخت موتور برق های قابل حمل باید اشاره کنیم که سوخت این موتور برق ها اکثریت بنزین می باشد و برای مصرفی در حدود صد در صد لود میانگینی در حدود هفت دهم لیتر مصرف سوخت دارند. از موتور برق های بنزینی در فضاهای باز استفاده می کنند، به دلیل تولید گاز دی اکسید کربن هنگاه سوخت بنزین، تاکید اکید می شود بهتر است این موتور برق در فضاهای آزاد گذاشته شود، البته در صورت به کار بردن دودکش برای موتور برق می توان این موتور برق را در مکان های سر پوشیده نیز استفاده کرد. از مارک های مطرحی که در زمینه ی موتور برق کیفی تولید دارند می توان به موتور برق های کیفی کیپور که ساخت چین و تحت لیسانس کانادا می باشد اشاره کرد، از مزایای دیگر موتور برق کیفی می توان به مصرف سوخت پایین و صدای بسیار پایین اشاره نمود، دیگر برند های مطرح موتور برق کیفی هوندا المکس، موتور برق کیفی هوندا می باشند که ساخت کشور ژاپن بوده و دارای کیفیت بسیار بالایی  هستند.

قسمت های تشکیل دهنده ی موتور برق ها عبارت اندز:

• موتور: وظیفه ی موتور دستگاه موتور برق، ایجاد انرژی مکانیکی برای دستگاه موتور برق می باشد.
• باک موتور برق: وظیفه ی باک دستگاه موتور برق انتقال سوخت مورد نیاز دستگاه برای روشن شدن موتور برق می باشد.
• تنظیم کننده ی ولتاژ موتور برق : وظیفه این قطعه تنظیم ولتاژ خروجی برق از موتور برق و تبدیل DC به ACو بر عکس می باشد.
• ورودی روغن: همانطور که می دانید، موتور و قطعات مکانیکی بعد از مدتی کارکرد دچار سائیدگی می شوند که برای جلوگیری از این سائیدگی از روغن استفاده می شود.